Tarihçe
Dereli Giresun'un yaşadığı olaylara ortak olmuş bir ilçedir. Dereli'nin tarihini Giresun'un tarihi içinde incelemek ve değerlendirmek gerekir.
Giresun ve Dereli yazılı tarih öncesi Hititler, Persler, Makedonyalılar, Romalılar, Miletoslular, Bizanslılar, Selçuklular ve daha sonra da Osmanlıların hakimiyeti altında geçmiştir. Hitit İmparatorluğu döneminde Giresun'da Azzi'liler vardı. Azzi'liler M.Ö.l300'lü yıllarda yaşamışlardır. Sonra Hitit İmparatorluğunun yıkılmasında da önemli rol oynayan Muşkiler'i görmekteyiz. Miletoslular M.Ö.670 yıllarında Karadeniz kıyılarına uzanmak fırsatını bulmuşlardır. Bu dönemde Giresun Miletoslular'ın en önemli 5 limanından biri durumuna gelmiştir. Miletoslular bu limanların gerisinde bulunan ırmakları izleyerek iç kesimlere ulaşmışlar, buralardan maden, kereste ve esir toplamışlardır.
Yöre M.Ö.500'lü yıllarda Perslerin, M.Ö.300'lü yıllarda Kapadokya Kırallığı'nın ve yine aynı yıllarda Makedonya'lıların etkisi altında kalmıştır. Roma İmparatorluğunun ikiye ayrılmasından sonra Giresun ve çevresi Bizans İmparatorluğunun sınırları içinde kaldı. Bizans başkentini Haçlıların istila etmesi üzerine İmparator Kommenos'un oğulları kaçarak Gürcü prenslerinin de yardımı ile l204 yılında Trabzon Rum İmparatorluğunu kurdular. Giresun bu tarihten sonra bu devletin sınırları içinde kaldı. Türkler l07l Malazgirt Savaşından sonra Giresun ve Çevresine akınlar düzenleyerek buraları topraklarına kattılar. Bu tarihten sonra Giresun ve çevresinde Türk nüfusun yerleşmeye başladığı görülür. Türkler Dereli'ye iki koldan gelmişlerdir.
Malazgirt Zaferinden sonra Orta Asyadan gelen çeşitli Türk boyları ve Türkmenler, Kelkit vadisi boyunca Şebinkarahisar'a ve Dereli'nin güneyine yerleşmeye başladılar. Diğer kol Harşit vadisine yerleşmiş olup, bunlardan bir kısmı ilçe çevresine gelerek yerleşmişlerdir. İstanbul'un Haçlılar'ın eline geçmesinden sonra Sinop çevresindeki Çepni adlı Oğuz boyları doğuya doğru ilerleyerek Giresun çevresi ve Dereli ilçesine de yerleşmişlerdir.
1398 tarihinde Yıldırım Beyazıt yöreyi Osmanlılar' a bağlamak üzere yapmış olduğu seferde Canik Beyliğinin merkezi Samsun'u ele geçirmiştir.Bu olay üzerine Dereli ve çevresinde yaşayan Türkler Osmanlılar'a katılmışlardır.Ankara Savaşından sonra Timur yöreyi Hacı Emiroğlu Süleyman Bey'e iade etmiştir.Bu dönemlerde Dereli çevresinde Akkoyunlu Hükümdarı tarafından şahıslara vakfedilmiş topraklar bulunmaktadır. Dereli ve çevresi Fatih Sultan Mehmet Han'ın uç beyi Seyyid-i Vakkas komutasındaki ordu tarafından kesin olarak tekrar Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılmıştır.
Dereli ve çevresi Giresun kazasının bir köyü olarak, tanzimat dönemine kadar Trabzon' a bağlandı. Tanzimattan sonra Karahisar'ı Şarki (Şebinkarahisar) sancağına, sonra yine salnamelere göre Trabzon'a bağlı kaldı. Gürcistan'ın Ruslar tarafından işgal edilmesiyle müslüman Gürcüler göç ederek l892 yılında ilçeye bağlı bazı köylere yerleşmişlerdir. Cumhuriyet döneminde l926 yılında Dereli, Giresun'a bağlı bir nahiye yapıldı.
1 Nisan l958 yılında 7033 sayılı Kanunla Dereli ilçesi kurulmuştur.
1398 tarihinde Yıldırım Beyazıt yöreyi Osmanlılar' a bağlamak üzere yapmış olduğu seferde Canik Beyliğinin merkezi Samsun'u ele geçirmiştir.Bu olay üzerine Dereli ve çevresinde yaşayan Türkler Osmanlılar'a katılmışlardır.Ankara Savaşından sonra Timur yöreyi Hacı Emiroğlu Süleyman Bey'e iade etmiştir.Bu dönemlerde Dereli çevresinde Akkoyunlu Hükümdarı tarafından şahıslara vakfedilmiş topraklar bulunmaktadır. Dereli ve çevresi Fatih Sultan Mehmet Han'ın uç beyi Seyyid-i Vakkas komutasındaki ordu tarafından kesin olarak tekrar Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılmıştır.
Dereli ve çevresi Giresun kazasının bir köyü olarak, tanzimat dönemine kadar Trabzon' a bağlandı. Tanzimattan sonra Karahisar'ı Şarki (Şebinkarahisar) sancağına, sonra yine salnamelere göre Trabzon'a bağlı kaldı. Gürcistan'ın Ruslar tarafından işgal edilmesiyle müslüman Gürcüler göç ederek l892 yılında ilçeye bağlı bazı köylere yerleşmişlerdir. Cumhuriyet döneminde l926 yılında Dereli, Giresun'a bağlı bir nahiye yapıldı.
1 Nisan l958 yılında 7033 sayılı Kanunla Dereli ilçesi kurulmuştur.
